中文電腦拼音輸入簡介

 

蔡繼立

隨著科技發達和日新月異,電腦和網路已經很普遍。上網查詢資訊,發送電子郵件,是我們現代人的生活方式之一。有些懂中文的朋友,想學習在電腦和網路輸入中文,卻摸不著門道,以爲需要購買中文軟體,或繳學費去上某專業課程。其實不然,只要你有一台Window XP/2000平臺的電腦,在這裡會指引你(1)裝置微軟拼音軟體(2)在網上學習漢語拼音(3輸入文字的技巧和竅門4)發送電子郵件的注意事項。

 

.   裝設微軟拼音軟體

 

以下的圖案是用Window XP Home Edition 提示的步驟,其他平臺也類似。由 Control Panel開始 Figure(1) Figure(12) 你已經安裝好 MS IME 及選擇某些功能。Figure(13) Figure(20) 指引你怎樣開啓 IME Pad,你可以用滑鼠手寫不會拼音的字。

 

=============================================================

 

      

Figure (1)                                                         Figure (2)

=============================================================


  

Figure (3)                                                         Figure (4)

=============================================================

 

  

Figure (5)                                                         Figure (6)

==============================================================

 


  

Figure (7)                                                         Figure (8)

===============================================================

 

  

Figure (9)                                                         Figure (10)

==============================================================


   

Figure (11)                                                         Figure (12)

===============================================================

 

 

Figure (13)                                                         Figure (14)

===============================================================

 

 

Figure (15)                                                         Figure (16)

==============================================================


  

Figure (17)                                                         Figure (18)

==============================================================

 

 

Figure (19)                                                         Figure (20)

==============================================================


 

.   練習漢語拼音

 

中國大陸設計的漢語拼音,每個中文字都可以由一個聲母和一個韻母組合而成。

 

聲母的定義為:

b, c, ch, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, sh, t, w, x, y, z, zh

 

韻母的定義為:

a, ai, an, ang, ao

e, ei, en, eng, er

i, ia, ian, iang, iao, ie, in, ing, iong, iu

o, ong, ou

u, ua, uai, uan, uang, ue, ui, un, uo, v

 

Lin Qi 設計一個絕好的網頁,普通話學習網,這個網頁内容豐富,提供很詳盡的拼音資料,工具和技巧。是個很理想的拼音學習網頁。所以在這裡不作多餘的指。如果你有時間細讀所有内頁和多作練習,當然最好,否則一定要詳細閲讀以下的重要的幾頁。

 

首頁         http://pth.linqi.org

普通話是什麼 http://pth.linqi.org/gaishuo/putonghua.html

漢語拼音方案 http://pth.linqi.org/gaishuo/pinyinfangan.html

聲母         http://pth.linqi.org/gaishuo/shengmu.html

韻母         http://pth.linqi.org/gaishuo/yunmu.html

普通話音節表 http://pth.linqi.org/gaishuo/yinjie1.html

 

普通話的四個音節表尤其重要,音節表按開口呼、齊齒呼、合口呼和撮口呼四類排列。是初學乍練時的入門寶典。以下四表,是摘錄於普通話學習網網頁,以方便參考。


Table 1

普通話音節表

普通話裡的常用音節共有四百多個。下列音節表按開口呼、齊齒呼、合口呼和撮口呼四類排列。如果能把所有的音節都讀會了,並且配合四聲聲調,你就撐握了普通話的整個語音系統。從下表我們可以看出開口呼音節不會跟 j q x 相拼。記著這點有助於我們拼寫和說話,這樣你也就不會說出 ja, qa xa 之類的音了。 

開口呼音節

 

a

e

er

-i

ai

ei

ao

ou

an

en

ang

eng

b

ba

 

er

 

bai

bei

bao

 

ban

ben

bang

beng

p

pa

 

 

 

pai

pei

pao

pou

pan

pen

pang

peng

m

ma

(me)

 

 

mai

mei

mao

mou

man

men

mang

meng

f

fa

 

 

 

 

fei

 

fou

fan

fen

fang

feng

d

da

de

 

 

dai

dei

dao

dou

dan

 

dang

deng

t

ta

te

 

 

tai

 

tao

tou

tan

 

tang

teng

n

na

ne

 

 

nai

nei

nao

nou

nan

nen

nang

neng

l

la

le

 

 

lai

lei

lao

lou

lan

 

lang

leng

g

ga

ge

 

 

gai

gei

gao

gou

gan

gen

gang

geng

k

ka

ke

 

 

kai

kei?

kao

kou

kan

ken

kang

keng

h

ha

he

 

 

hai

hei

hao

hou

han

hen

hang

heng

j

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

q

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

zh

zha

zhe

 

zhi

zhai

zhei

zhao

zhou

zhan

zhen

zhang

zheng

ch

cha

che

 

chi

chai

 

chao

chou

chan

chen

chang

cheng

sh

sha

she

 

shi

shai

(shei)

shao

shou

shan

shen

shang

sheng

r

 

re

 

ri

 

 

rao

rou

ran

ren

rang

reng

z

za

ze

 

zi

zai

 

zao

zou

zan

zen

zang

zeng

c

ca

ce

 

ci

cai

 

cao

cou

can

cen

cang

ceng

s

sa

se

 

si

sai

 

sao

sou

san

sen

sang

seng

 

a

e

 

 

ai

ei

ao

ou

an

en

ang

eng

| 開口呼 | 齊齒呼 | 合口呼 | 撮口呼 |

 


 

Table 2

齊齒呼音節

從下表我們可以看出齊齒呼音節不跟 g k h zh ch sh r z c s 相拼,所以只有 jia,  qia, xia,而沒有 zia, cia, sia 之類的音了。

 

i

ia

ie

iao

iou

ian

in

iang

ing

b

bi

 

bie

biao

 

bian

bin

 

bing

p

pi

 

pie

piao

 

pian

pin

 

ping

m

mi

 

mei

miao

miu

mian

min

 

ming

f

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d

di

 

die

diao

diu

dian

 

 

ding

t

ti

 

tie

tiao

 

tian

 

 

ting

n

ni

 

nie?

niao

niu

nian

nin

niang

ning

l

li

lia

lie

liao

liu

lian

lin

liang

ling

g

 

 

 

 

 

 

 

 

 

k

 

 

 

 

 

 

 

 

 

h

 

 

 

 

 

 

 

 

 

j

ji

jia

jie

jiao

jiu

jian

jin

jiang

jing

q

qi

qia

qie

qiao

qiu

qian

qin

qiang

qing

x

xi

xia

xie

xiao

xiu

xian

xin

xiang

xing

zh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ch

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

r

 

 

 

 

 

 

 

 

 

z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

c

 

 

 

 

 

 

 

 

 

s

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

yi

ya

ye

yao

you

yan

yin

yang

ying

| 開口呼 | 齊齒呼 | 合口呼 | 撮口呼 |


 


 

Table 3

合口呼音節

合口呼音節也不跟 j q x 相拼。後鼻韻母 ueng 不跟其他的聲相拼,而前鼻母 uen 則與其他聲母相拼,所以就沒有 dueng, tueng, lueng 之類的讀法。

 

u

ua

uo(o)

uai

uei

uan

uen

uang

ueng(ong)

b

bu

 

bo

 

 

 

 

 

 

p

pu

 

po

 

 

 

 

 

 

m

mu

 

mo

 

 

 

 

 

 

f

fu

 

fo

 

 

 

 

 

 

d

du

 

duo

 

dui

duan

dun

 

dong

t

tu禿

 

tuo

 

tui

tuan

tun

 

tong

n

nu

 

nuo

 

 

nuan

 

 

nong

l

lu

 

luo

 

 

luan

lun

 

long

g

gu

gua

guo

guai

gui

guan

gun

guang

gong

k

ku

kua

kuo

kuai

kui

kuan

kun

kuang

kong

h

hu

hua

huo

huai

hui

huan

hun

huang

hong

j

 

 

 

 

 

 

 

 

 

q

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

zh

zhu

zhua

zhuo

zhuai

zhui

zhuan

zhun

zhuang

zhong

ch

chu

chua

chuo

chuai

chui

chuan

chun

chuang

chong

sh

shu

shua

shuo

shuai

shui

shuan

shun

shuang

 

r

ru

 

ruo

 

rui

ruan

run

 

rong

z

zu

 

zuo

 

zui

zuan

zun

 

zong

c

cu

 

cuo

 

cui

cuan

cun

 

cong

s

su

 

suo

 

sui

suan

sun

 

song

 

wu

wa

wo

wai

wei

wan

wen

wang

weng

| 開口呼 | 齊齒呼 | 合口呼 | 撮口呼 |


 

 


 

Table 4

撮口呼音節

j q x 相拼的音節只有撮口呼音節,撮口呼音節也只和 n l 相拼。

 

ü

üe

üan

ün

iong

b

 

 

 

 

 

p

 

 

 

 

 

m

 

 

 

 

 

f

 

 

 

 

 

d

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

n

nv

nue

 

 

 

l

lv

lue

 

 

 

g

 

 

 

 

 

k

 

 

 

 

 

h

 

 

 

 

 

j

ju

jue

juan

jun

jiong

q

qu

que

quan

qun

qiong

x

xu

xue

xuan

xun

xiong

zh

 

 

 

 

 

ch

 

 

 

 

 

sh

 

 

 

 

 

r

 

 

 

 

 

z

 

 

 

 

 

c

 

 

 

 

 

s

 

 

 

 

 

 

yu

yue

yuan

yun

yong

 

| 開口呼 | 齊齒呼 | 合口呼 | 撮口呼 |


 

 


 

.   輸入文字的技巧和竅門

 

1)有些字的聲母很容易混淆和難拼,在此特列一對照表。

 


2)剛開始學習時,由於拼音生疏,有些字無論怎樣拼都沒法找得到。怎麽辦呢?你可以用上述滑鼠手寫的方法慢慢的直接寫在文件上。然後把這些字 Copy and Paste到普通話學習網裏的拼音標注工具裏查詢,就可以得到漢字與拼音對照。下次碰到相同的字就不用很費事的手寫了。

 

http://pth.linqi.org/pyzd_biaozhu3.html

 

 


 

3)在你熟習單字的拼音以後,你可以用不完整(部分)的拼音輸入以增加速度和效率。以下兩表,藍色代表聲母紅色代表韻母。輸入時盡量用詞語或成語(兩字以上)而避免單字。越多字的詞語越容易以聲母輸入就能找到,而完全不需要輸入韻母。熟練之後,真的比輸入英文還快。

 

4)有些詞語只要兩個聲母就立刻找得到,譬如明天(mt)他們(tm)難道(nd)。有些詞語要加上一個韻母才能找得到,譬如山水(shansh),舒適(shush),休想(xiux),信心(xxin),否則會有太多同音詞語。

 

5)熟練聲母比熟練韻母重要得多。因爲聲母一弄錯,你要找的字就永遠不會出現在選擇看板上。如果你能準確地辨認聲母,一切將會很順利。否則你將花很多時間去摸索。

 

 

詞語

(兩字)

完整拼音

(C1V1C2V2)

部分拼音1

(C1C2)

部分拼音2

(C1C2V2)

部分拼音3

(C1V1C2)

我們

women

wm

wmen

Wom

中文

zhongwen

zhw

zhwen

zhongw

怎麽

zenme

zm

zme

zenm

什麽

shenme

shm

shme

shenm

今天

jintian

jt

jtian

jint

成功

chenggong

chg

chgong

chengg

英雄

yingxiong

yx

yxiong

yingx

文化

wenhua

wh

whua

wenh

了解

liaojie

lj

ljie

liaoj

執著

zhizhuo

zhzh

zhzhuo

zhizh

政治

zhengzhi

zhzh

zhzhi

zhengzh

學校

xuexiao

xx

xxiao

xuex

小學

xiaoxue

xx

xxue

xiaox

學習

xuexi

xx

xxi

xuex

清楚

qingchu

qch

qchu

qingch

汽車

qiche

qch

qche

qich

快樂

kuaile

kl

kle

kuail

將來

jianglai

jl

jlai

jiangl

難題

nanti

nt

nti

nant

 

成語(多字)

完整拼音

(C1V1C2V2)

部分拼音1

(C1C2)

部分拼音2

 

馬到成功

madaochenggong

mdchg

madchg

後悔莫及

houhuimoji

hhmj

houhmj

得心應手

dexinyingshou

dxysh

dexysh

春夏秋冬

chunxiaqiudong

chxqd

chunxqd

吹毛求疵

chuimaoqiuci

chmqc

chmaoqc

有志者事竟成

youzhizheshijingcheng

yzhzhshjch

youzhzh

不分青紅皂白

bufenqinghongzaobai

bfqhzb

bufq

衆志成城

zhongzhichengcheng

zhzhchch

zhongzhch

遊山玩水

youshanwanshui

yshwsh

yshwshui

燃眉之急

ranmeizhiji

rmzhj

rmei

窮途末路

qiongtumolu

qtml

qtm

舉手之勞

jushouzhilao

jshzhl

jshzhlao

問道於盲

wendaoyumang

wdym

wendym

 

 


 

 

.   電子郵件的注意事項

 

當你寫電子郵件時,最好保留一個Copy Sent Folder 裏。你可以用Microsoft Word 先寫,然後貼到郵件裏發送,也可以直接寫進郵件。由於不同平臺的設定,收信人很多時候不能順利地解讀你的信,而只看到奇怪的符號。你要告訴他嘗試以不同的Encoding 方法來解讀。最先試Unicode (UTF-8),然後試Chinese Simplified (GB2312), 然後試Japanese (Auto-Select). Chinese Traditional (Big5) 只適用於臺灣開發的軟件,不適用於 Microsoft IME.

 

 

 

 

中文電腦拼音輸入簡介

蔡繼立